AZ-5

AZ-5, SCRAM – procedura awaryjnego wygaszenia reaktora jądrowego. Polega ona na natychmiastowym zrzuceniu na dno rdzenia reaktora wszystkich prętów awaryjnych (także tych wyjętych wcześniej ręcznie). Pręty awaryjne zrzucone do rdzenia automatycznie hamują reakcje jądrowe przebiegające w jego wnętrzu, co prowadzi do jego całkowitego wygaszenia. Pręty awaryjne wykonane są z materiałów silnie pochłaniających neutrony (kadm, bor, hafn).

Według niektórych źródeł uruchomienie SCRAM podczas nieudanej próby bezpieczeństwa reaktora RBMK-1000 w Czarnobylu prawdopodobnie pogorszyło sytuację i doprowadziło do wybuchu. Uruchomienie procedury AZ-5 mogło być odpowiedzią na nagły wzrost mocy, jednakże Diatłow pisze:

Przed godziną 01:23:40 centralny system kontrolny (...) nie zarejestrował żadnych zmian parametrów, które usprawiedliwiałyby AZ-5. Komisja (...) zebrała i przeanalizowała dużą ilość materiału i, jak oświadczyła w raporcie, nie ustaliła przyczyny rozpoczęcia AZ-5. Nie ma też powodu by szukać przyczyny. Reaktor po prostu miał być wyłączony na zakończenie eksperymentu.